سخنان او درباره ماهیت آنچه در سوریه میگذرد بهعنوان یک میانجی و ناظر خارجی، شنیدنی است.
- علت نارضایتیها در سوریه چیست؟
تحولات سوریه برآمده از عوامل داخلی و خارجی است. عوامل داخلی تا حد زیادی اقتصادی است. به این معنا که دولت سیاست اقتصاد باز را در پیش گرفت و این به فقیر شدن مردم و تجمع داراییها نزد طبقه خاصی منجر و در نتیجه نوعی فاصله طبقاتی ایجاد شد و این مسئلهای خطرناک است؛ چرا که فقر به تنهایی باعث سرکشی و اعتراض نمیشود بلکه این تفاوت در داراییها و فاصلههای طبقاتی است که باعث خشم مردم میشود. عامل داخلی دیگر هم بحث آزادیهاست که هر چند در سالهای گذشته بهبود تدریجی حاصل شده اما روندی کند داشته است. طبعا شهروندان انتظار دارند که آزادی داشته باشند و نیروهای امنیتی به کرامتشان اهانت نکنند و اینها عواملی بوده که قبلا وجود داشته و درباره آنها صحبت میکردیم اما عوامل خارجی بسیار آشکار است. سوریه به دلایلی واضح مجازات میشود؛ یکی اینکه حامی مقاومت لبنان و فلسطین است، دوم اینکه سوریه مخالف پیوستن به معاهدات تسلیمی نظیر معاهده کمپدیوید است، سوم اینکه بهصورت کامل سیاست اقتصاد آزاد و دنبالهروی از اردوگاه غرب را پیاده نکرد و چهارم که عامل مهمی هم هست روابطش با ایران است. ایران و روابطش با سوریه مورد مخالفت بسیاری از طرفهای منطقهای و بینالمللی است. تلاشهای سیاسی زیادی برای جدا کردن ایران از سوریه و سوریه از مقاومت صورت میگیرد.
- بهنظر شما اصلاحات پیشنهادی بشار اسد، سوریه را به ساحل نجات خواهد رساند؟
اصلاحات به تنهایی سوریه را به ساحل نجات نخواهد رساند. امروز معرکه و تقابلی نظامی و نیز میدانهایی نظامی ایجاد شده که افراد مسلح آنها را هدایت میکنند و برخی از سلاحهای خطرناک هم در آن استفاده میشود. بنابراین ما درباره جنگی تمام عیار با تمامی ابعاد رسانهای، سیاسی، نظامی و اقتصادی صحبت میکنیم. چرا که محاصرهای اقتصادی علیه سوریه اعمال شده که فشار زیادی به مردم وارد کردهاست. اما مردم سوریه مقاومت میکنند.
- نظر شما درباره عملکرد مخالفان چه در داخل و چه در خارج چیست؟
در وهله نخست نباید میان مخالفان داخلی و خارجی تقارن و برابری قائل شد؛ چرا که مخالفان خارجی خود را اساسا از چارچوب تعهد در قبال سرزمین و کشور خارج کردهاند؛ تصور کنید فردی یا گروهی خواستار مداخله نظامی خارجی علیه کشور خویش شود، طبعا این امر غیرعقلانی و غیرمقبول است. مخالفان داخلی باید شجاعت بیشتری داشته باشند و با نظام حاکم وارد گفتوگو شوند و اینکه نباید از این نگران باشند که متهم به مهار شدن از سوی نظام شوند یا اینکه نباید نگران از دست دادن پایگاههای اجتماعی خود باشند.
- منظورتان از شجاعت چیست؟
برایم غیرقابل فهم است که اپوزیسیون بیهیچ قید و شرطی با سفیر آمریکا وارد گفتوگو میشوند اما برای نظام پیش شرطهای دستوپاگیر وضع میکند. من برخی از این پیششرطها را میپذیرم مثلا شرط آزادی زندانیان سیاسی پذیرفتنی است اما بحث توقف خشونت دست و پا گیر است. دراینباره بهگونهای صحبت میشود که گویی خشونت تنها از جانب نظام حاکم است و میتواند مانند یک جوی آب راه آن را ببندد.ای کاش که به این سادگی بود. چرا که در این حالت، ما نخستین کسانی خواهیم بود که خواستار توقف خشونت میشدیم. اما واقعیت آن است که عوامل متعددی و دستکم هر دوطرف دخیلهستند و جالب اینجاست که طرف دیگر یعنی مخالفان طرفدارانی در سطح منطقهای و بینالمللی دارند و حمایتهای مالی گستردهای از طرف عربستان و قطر دریافت میکنند.